5. atala SARRERA: TUTORETZA ETA ORIENTAZIOA

Kaixo lagun-irakurleok!

Denboraldi honetako azken atala egiteko momentua ailegatu da. Atalaren izenburua, eta ondorioz aztertu beharko gaia, “tutoretzak eta orientazioa” da.

Lehenik eta behin, bi testu irakurri behar izan ditugu eta haietatik eskema multimedia bat sortu, zeuok eskema bakarrik ikusterakoan testuen idei orokor bat ateratzeko. Segidan, tutoretzak egiteko beharrezkoak diren egoeren zerrenda bat sortu dugu, parte-hartzaileak eta tutoretzen helburua zehaztuz. Azkenik, tutoretza egiteko egoera bat aukeratu dugu eta bertan sakondu eta zehaztu egin dugu. Baita gehigarrietan ere, tutoretzari buruzko bideo bat sartu dugu eskolan drogak kontsumitzeari buruz.

Irakasle gehienak  izango dugun egoera bat denez, tutoretzak izatea, lan honek interesgarria eta lagungarria izatea espero dugu. Eskerrik asko gure blogan sartzeagatik eta irakurtzeagatik. Hurrengora arte!!

ESKEMA MULTIMEDIA

Gure eskema multimedia ikusteko klikatu hemen.

EGOERA EZBERDINAK

1. EGOERA

Egoera: Eskola barruan erretzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, arrapatu duen irakaslea (zuzendaria)

Helburua: Eskola barruan ez erretzeko sinestarazi

2. EGOERA

Egoera: Klasean mugikorrarekin egoteagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, arrapatu duen irakaslea (zuzendaria)

Helburua: Klasean mugikoarra ez erabiltzea eta mugikorra itzultzeko

3. EGOERA

Egoera: Normalean etxerako lanak ez egiteagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea,tutorea eta gurasoak

Helburua: Bere autoheziketarako beharrezko dela sinestarazteko

4. EGOERA

Egoera: Eskolako leiho bat apurtzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea eta tutorea

Helburua: Eskolako materiala errespetatu ikasteko

5. EGOERA

Egoera: Eskolako materiala lapurtzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea eta zuzendaria

Helburua: Eskolako materiala errespetatu ikasteko

6. EGOERA

Egoera: Azterketa batean kopiatzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea tutorea eta arrapatu duen irakaslea

Helburua: Bere autoheziketarako beharrezko dela sinestarazteko

7. EGOERA

Egoera: Klasekideei errespetua faltatzeagatik

Parte hartzaileak: klase osoa eta tutorea

Helburua: Erakusteko gizartean elkarbizi behar garela eta besteek errespetatu

8. EGOERA

Egoera: Irakasle bati jotzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, irakaslea, tutorea, zuzendaria eta gurasoak

Helburua: Falta larria dela erakusteko eta bere erreakzioak kontrolatzen ikasteko

9. EGOERA

Egoera: Eskolan droga sartzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea, zuzendaria eta gurasoak

Helburua: Delitua dela erakusteko eta eskolak drogak ekiditzea du oinarri

10. EGOERA

Egoera: Klasean asko hitz egiteagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea eta tutorea

Helburua: Arreta jarri behar duela eta burua sineztarazi behar duela

11. EGOERA

Egoera: Irakasleei errespetua faltatzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea eta irakasleak

Helburua: Eskolatik kaleratu dezaketela eta jarrera hobetzeko

12. EGOERA

Egoera: Klasean jateagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea eta irakaslea

Helburua: Errespetu falta dela ulertzeko eta jolastokiak direla hori egiteko

13. EGOERA

Egoera: Eskolatik baimenik gabe ateratzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea, zuzendaria eta gurasoak

Helburua: Klaseko orduetan zerbait gertatzen bazaio, jakiteko eskolaren ardura dela

14. EGOERA

Egoera: Baztertua izateagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea eta eskolaren psikologoa

Helburua: Besteekin erlazionatzeko gai izateko

15. EGOERA

Egoera: Haurdun geratzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea (ikaslearen bikotea), tutorea eta gurasoak

Helburua: Laguntza eskeintzeko eta bere familia ulertzeko

16. EGOERA

Egoera: Normalean klasera ez joateagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea eta gurasoak

Helburua: Ulertzeko klasera joatea bere etorkizunerako lagungarria izango zaiola

17. EGOERA

Egoera: Talde problematiko batean sartzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, tutorea, gurasoak, psikologoa

Helburua: Azaltzeko non sartu den eta horrek daukan desanbantailak

18. EGOERA

Egoera: Lodia sentitzen delako eta heziketa fisikoa egin nahi ez duelako

Parte hartzaileak: Ikaslea, heziketa fisikoko irakaslea eta psikologoa

Helburua: Azaltzeko lodiak izateagatik besteek bezalako gai dela heziketa fisikoa egiteko

19. EGOERA

Egoera: Heziketa fisikoa egin ondoren, dutxetan argazkiak ateratzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, heziketa fisikoko irakaslea, tutorea eta gurasoak

Helburua: Azaltzeko hori debekatuta dagoela eta batzuetan kartzelara joan dezakela

20. EGOERA

Egoera: Jantokiaren ondoren, hainbat aldiz oka egiten susmatzeagatik

Parte hartzaileak: Ikaslea, susmatzen duen irakaslea, psikologoa eta gurasoak

Helburua: Azaltzeko hori gaixotasun bat dela eta osasunerako txarra dela

ASMATUTAKO TUTORETZA

Egoera:

Azken urteetan, irakasle gehienak nabaritu dute “CIP” bat egiten ari diren ikasle gehienak goizeko zortzietan klasera sartzen direnean eta atsedenean, porro bat erretzeari ohitu direla. Baita ere, efektua pasatzen zaienean eta klase orduak diren bitartean, komunera joateko eskatzen dute askotan porro bat erretzeko.

Irakasleok egoera horretaz konturatu dira eta erabaki dute komunak ixtea.Orduan, drogen efektua duten bitartean , arreta galtzen dute eta ez dute gogoak jartzen ikasteko.

Gainera nabaritzen zaie nola begiak gorri-gorri dituztela eta klasean marihuana usaina dagoela.Orduan, irakasleekiko jarrera ez da haietaz espero dena, hau da, zerbait esaten dietenean agresiboak bihurtzen dira, ez dute kasurik egiten eta barrezka hasten dira.

Partaideak:

Irakasleak: egoera horretaz konturatu direnak

Ikasleak: efektua jasotzen dutenek eta jarrera aldatu behar dutenak dira

Zuzendaria: ekitaldiak prestatuko duena

Tutoretza:

Erabaki dugu tutoretza kolektiboa egitea, bakarka egitea ez luke sentsurik izango eta.

Daukagun egoeran oinarrituz, lehenengo pausua ikasleei arazoa azaltzea izango litzateke, hauek arazoa ulertzeko eta egoeraz jabetzeko. Jarraian, ikasleekin eztabaida moduko bat prestatzea, beraiek zer pentsatzen duten jakiteko. Bertan planteatuko zaie zer irudituko zitzaien beste ikasle batzuk drogen efektuekin ikusiko balute klasean.

Orduan,bigarren pausu moduan erabaki dugu drogen efektuekin daudenean, filmatzea haiek konturatu gabe eta hurrengo egunean bideo hau erakustea ea zer iruditzen zaien.

Hirugarren pausuz, erabaki dugu bilera berezi bat planteatzea, bilera honetan ekarriko dugu neska bat klasera, neska hau porro erretzeari emana zena. Neska honek bere egoera edo arazoa azalduko die, hainbat aspektutik begiratuta (ekonomikoki, sozialki, osasun aldetik…) Neska honek, drogak usteko proiektu batean sartu zen eta bere bizitza guztiz aldatu da. Amaitzeko inkesta batzuk banatuko ditugu, tutoretza honek egoeraz pentsarazi edo aldaketaren bat motibatu duen jakiteko.

Honekin ez dugu lortu nahi ikasleak erretzea usteari, baizik eta klaseko orduetan egoera horrekin ez etortzea, eskolatik kanpo nahi dutena egin dezakete.

ERRUBRIKA:

	BIKAIN	ONDO	NAHIKO	GUTXI
Klasera (droga)erreta etortzera	Inoiz ez	gutxitan	batzuetan	Egun guztietan
Jarrera klasean	Beti arretaz eta parte hartzen egotea	Interesa erakustea eta batzuetan parte hartzea	Interesik ia ez jartzea eta klasekideekin hitz egitea	Guztiz pasiboa izatea
Klasekideei laguntza ematea	Beti dago prest laguntza emateko	Gehienetan prest dago laguntza emateko	Egunen bat laguntza pixka eman usteko	Besteez guztiz pasatzen dena

ERRUBRIKA

ERRUBRIKA ARABERAKO EBALUAKETA

ESKEMA MULTIMEDIA: BIKAIN

Eskemaren edukin kantitea: ONDO

Eskemako informazioaren gehigarriak: BIKAIN

EGOERA ASMATUAK: BIKAIN

Agindutasuna: BIKAIN

Errealitasuna: BIKAIN

TUTORETZA ASMATUA: BIKAIN

Ondorioen finalitasuna: BIKAIN

Interesgarritasuna: BIKAIN

GEHIGARRIAK:

http://www.youtube.com/watch?v=FKOWqQJ2HwA&feature=related

SARRERA: KASUA

Kaixo lagunak!

Oraingo honetan, klasea  gertatzen den garapen  soziala landu beharko genuke, baina ez da horrela izango;  

hala eta guztiz ere modulu lanerako informazioa lortzen eta argitzen arituko gara. 

Horretarako, ekarpenak, galderak eta ikastetxeen  elkarbizitzarako planari buruz lege bat aztertuko dugu. Landu ditugun sarrerak lagungarriak izango zaizkizuen (eta zaizkigula) espero dugu.

Baina informazio gehiago nahi baduzue sarrera bakoitzean web orriak eskuragarri dituzue!

Espero dugu zuen gustokoa izatea!!!

1. GALDERA: Ba al ditu alde onik mutilek eta neskek elkarrekin ikasteak?

Egoera hau nahiko polemikoa da heziketari buruz hitz egiterakoan. Irakasle asko hezkidetzaren alde daude, eta beste batzuk, berriz, kontra. Hezkidetzaren kontra daudenak, normalean, arrazoi erlijioso eta sozialengatik da, baita emaitza onengatik ere.

Horrela, gizon zein emakumeek curriculum bera izango dute eta era berean, etorkizunean zerbait izateko aukera berdinak. Hezkidetzaren bidez haurrek ezberdintasunekin elkarbizitzen, beste errealitate batzuk ezagutzen, besteen paperean jartzen, solidarioago eta toleranteagoak izaten ikasten dute. Eskola mixtoa oso positiboa da ikasleen garapen sozioafektiboan eta hauen nortasunaren garapenean.

Beste alde batetik, badago neska zein mutilak batera ikastean distraitzen direla diotenak, edota neska zein mutilen ikaskuntza moduan ezberdintasunak daudela diotenak. Guztiz oker daude, izan ere, Hezkuntza Kalitate Ebaluazioen emaitzetan ageri da estatistikoki emakume zein gizonezkoen errendimenduaren arteko ezberdintasunik ez dagoela. Beste alde batetik ideia sinplista litzateke gizonezkoen distrakzioa emakumezkoak direla pentsatzea eta emakumezkoena, berriz, gizonezkoak. Are gehiago, gero eta ohituago egon ikasleak sexu ezberdineko ikasleekin espazioak konpartitzera, orduan eta normalagoa irudituko zaie eta gutxiago distraituko dira.

Aldeko beste argudio bat eskola bizitzaren nolabaiteko isla izan behar dela litzateke, izan ere, eskola bizitzarako prestakuntza da eta bizitzan ez dira existitzen sexuen arteko banaketak, ez alor familiarrean ezta sozialean. Ez dago pisuzko arrazoirik sexuen arteko banaketa burutzeko. Gaur egun bizitzak emakumezko zein gizonezkoei lanbide ezberdinak atxikitzen dizkie. Logikoki, onuragarria litzateke txikitatik sexu ezberdinen artean ezagutzea, errespetatzea eta batera lan egitea, hau da, kolaboratzea. Bukatzeko aipatzekoa da heziketa mixtoak aurrerapen ugari lortu dituela, batez ere emakumezkoengan.

2. GALDERA: Zergatik egin eskola mistoaren alde? Eta, Zergatik bereiziaren alde?

     

Munduan zehar, herrialde garatutzat jo direnak, Ingalaterra, Alemanian, Suedian, eta E.E.B.B., esate baterako, gero eta gehiago dira eskola segregatuak. Eskola mistoaren alde sutsuki borrokatu zuten hainbat feministek. Baina orain, bereizketaren alde hasi da hitz egiten.

Neskak eta mutilak banatzen badira atzeraka ari al gara?

Heziketa segregatuaren aldekoen argumentu nabarmenena hurrengoa  da: bereizita emaitza akademikoak hobeak dira, bai nesketan bai mutiletan ere. Heldutasun psikologiko eta biologikora iristeko erritmoak desberdinak direla argudiatzen dute segregatuaren aldekoek, mutilak beti arrastaka dabiltza, nesken atzetik. Horra hor mutilen eskola porrotaren arrazoietako bat. Mutilen autoestimuak behera egiten du etengabe. Neskek, bakarrik arituz gero, azkarrago egingo dute aurrera ikasketetan. Arrazoi gehiago ere badituzte segregatuaren aldekoek. Eskola mistoek ez dute lortu generoen arteko berdintasuna, sexuen arteko borrokak ikasgeletan segitzen du, genero bortizkeriak hor jarraitzen du.

Eskola mistoaren aldekoek ez dute zalantzarik, ikastetxeko atea irekitakoan haurrek egokitu zaien munduan bizi behar dute eta mundu horretan emakumeak eta gizonak batera bizi dira. Gizarte horretan bizitzeko prestatu behar dira, elkarbizitzarako. Gizartean apurtuta dagoen genero oreka, berdintasuna, eskolan lortzen saiatu behar da. Denek izango dituzte aukera berak, neskek eta mutilek, ikasgaiak aukeratzerakoan, unibertsitatera joatean, lanbidea hautatzerakoan.... Hain justu eskolak lagundu behar du gizarteko generozko estereotipoak puskatzen.

Emaitza akademiko hobeak lortzen dituztela neskek eta mutilek bereizita? Izan liteke, nahiz eta ikerketa horien zientifikotasuna zalantzan jartzekoa den. Emaitzak hobeak balira ere eskola mistoak ez du lehentasuna horretan; elkarbizitza da helburu, ez nota bikaineko ikasleak izatea.

Ez da nahikoa ikasgelan elkarren ondoan esertzea, propio landu behar da gaia: hezkidetza edo koedukazioa deitzen zaio horri. Eta irakaskuntzako eragileek aitortu dute ez dagoela berdintasuna lortzeko plan sistematikorik, ez behintzat Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan. Hezkidetza teorian bai, baina praktikan irakasleen borondatea eta instituzioen akzio puntualak daude.

Nola lortu berdintasuna besteak ezagutzen ez badituzu?

Segregatuaren aldekoek diote eskubide berberak dituztela denek eta horretan saiatzen direla, baina ikasleek eskolan gizarteko errealitatea ez dute ezagutzen eta berdintasunaren aurkako presio soziala handia da.

Helburua ez da neska-mutilak bereizita heztea, elkarrekin aritzera heltzeko abiapuntua baino ez da banaketa.

Atzo goizeko kontua da eskola segregatuena, askok ikasiko zuten neskak neskekin eta mutilek mutilekin. Hurrengo belaunaldiari munduko gauzarik arruntena egigo zaio neska-mutilak batera ikastea, eskola curriculum bera izatea. Aurrerapausoak handiak izan dira, baina agian, batzuek amestu baino txikiagoak. Generoen arteko ezjakintasunak, errespetu faltak, estereotipo errepikatuek, gu eta besteak-en erreprodukzioak... ikasgeletan jarraitzen dute.

LEGEA: EUSKAL ESKOLA PUBLIKOEN LEGEA

Euskal Eskola Publikoaren lehenengo Legea EAEn 1993ko maiatzaren 25a indarrean jarri zen. Baita, ikastolek publikoak bihurtzen ziren edo ez erabakitzeko azken eguna izan zen. Lehenengo legea esan dut, 1998an beste lege bat atera zelako.

Kasurekin zerikusia duenez, lege hau aukeratu dugu  etorkizunean eskola desberdinetan lan egingo dugulako. Eta aukera bat ikastetxe publiko batean lan  egitea da. Horregatik,arautzea premiazkoa da haren bidez lege-esparru egonkor bat sortzen delako. Baita martxan dagoen hezkuntza-berrikuntzak eraginkortasun handiagoa izango ditu ere. Lege osoa irakurtzeko interesa baldin badaukazue, klikatu  hemen.

1.LEGEA AZTERTZEN (1993)

17 urte pasa dira Euskal Eskola Publikoen Legea  lehenengo aldiz onartu zenetik eta indarrean jarri zela. Legea bost idazpurutan banatzen da,68 atalek osatuaz. Besteak beste, bi helburu hauek izan dezake:
1.- Euskal Eskola Publikoa berritzea eta aldatzea.
2.- Ikastolek titularitate publikoa izatea.

I. Idazpurua: Abiaburu orokorrak eta helburuak jasotzen dira eta haren ezaugarriak zein diren zehazten dira: anitza, elebiduna, demokratikoa, euskal gizartearen zerbitzura dagoena, gizarte eta kultura mailan bere ingurunean bermatu, partaidetzazkoa, ezberdintasunen berdintzaile eta dibertsitateen bateratzaile izango da.

II. Idazpurua: Euskal eskola publikoan hezkuntza-eskubidea nola gauzatzen den arautzen du. Irakaskuntza kalitatezkoa da, hiru urtetik aurrera. Batik bat gizarte- eta ekonomi jatorria duten ezberdintasunak zuzenduko ditu, neurriak ezarriz. Horretarako, konpentsazio-fondo bat eratzen da babes-neurri gisa.

III. Idazpurua: Eskola publikoan euskarak duen tratamendua arautzen du.

IV. Idazpurua: Euskal eskola publikoa eskola-bilguneka egiten den lurralde-banaketan oinarri hartuta nola antolatzen du.

V. Idazpurua: Ikastetxeen autonomia arautzen du.


2. LEGEA AZTERTZEN (1998) 

3/2008 legea, ekainaren 13koa, euskal eskola publikoari buruzko legea bigarrenez aldatzen  da. Interesatzen bazaizue, hemen atxikitzen dut. Aldaketa gehienak zuzendariei zuzendutak dira, hala ere aipatuko ditugu:

Lehenengo artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 30. artikuluko 3. paragrafoa aldatzen da: ikastetxearen antolaketa eta jardunbiderako erregelamenduak bere epean gerta daitezen esaten du.

Bigarren artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 31.2 artikuluko e) idatzi-zatia aldatzen da: zuzendariaren izendapena ezeztatzea proposatzea, karguari datxezkion funtzioen ez-betetze larririk balitz.

Hirugarren artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 31.2 artikuluko g) idatzi-zatia aldatzen da: Ikastetxeetan bizikidetza, ikasleen eskubideak eta betebeharrak arautzen dituzten arauekin bat etorri behar dela dio.

Laugarren, Bosgarren, Seigarren, Zazpigarren, Zortzigarren,  Bederatzigarren artikuluak. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 33. artikulua aldatzen da: zuzendariei buruzko aldaketak agertzen dira.

Hamargarren artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 34. artikulua aldatzen da: zuzendarien buruz hitz egiten di ere.

Hamaikagarren artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 36. artikuluari 4. paragrafoa gehitzen zaio.

Hamabigarren artikulua. Euskal Eskola Publikoari buruzko otsailaren 19ko 1/1993 Legearen 40. artikulua aldatzen da: Hezkuntza gaietan,  irakasleen arteko zuzendaritza-taldeko  kideak eskumena izango du hainbat sailetan.

1. EKARPENA: Hezkidetzari egindako kritika

ARTIKULU HAU AUKERATZEAREN ZEGAITIA?

Artikulu honek zerikusi handia dauka klasean tratatzen ari garen gaiarekin. Esan daiteke hezkidetzari egindako kritika dela. Bertan, Maria Calvok, bere “los niños con los niños, las niñas con las niñas” liburuarekin sexu ezberdindutako hezkuntza defendatzen du. Gehiengook hezkidetzan ikasi dugu, horregatik, garrantzitsua iruditzen zaigu iritzi ezberdinak ezagutzea. Gure ustez egokiena hezkidetza litzateke berdintasunaren bidea jarraitzeko.

Este articulo tiene mucho que ver con el tema que estamos tratando. Se puede decir que es una critica directa a la coeducación, en la que María Calvo con su libro“Los niños con los niños, las niñas con las niñas”, defiende la educación diferenciada. La mayoría de nosotros hemos estudiado en coeducación, por eso nos parece importante conocer otros puntos de vista. En nuestra opinión lo correcto seria la coeducación para seguir por el camino de la igualdad.

IRUZKINA

Artikulu hau hezkidetzari egindako kritika bat da. Bertan, Maria Calvok, bere “ los niños con los niños, las niñas con las niñas”liburuan hezkidetzaren kontrako jarrera azaldu eta argudiatzen du. Obra honek agertzen du herrialde garatuenetan sexu ezberdinduko hezkuntza erabiltzeko aukera zabaltzen ari diren, herrialde horietan dagoen hezkuntza porrot tasa altua dela eta. Dirudienez emaitzak ikaragarriak izan dira, errendimendu akademikoa nabarmen handituz, indarkeria sexista tasa txikituz eta ikasgeletan giroa hobetuz.

Egia da emaitzak agerian direla, baina gure ustez denboran atzera egitea litzateke, hau da, atzera pausu bat ematea hezkuntzan. Neska eta mutilak banaturik hezitzen badira nola ikasiko dute sexu ezberdineko pertsonekin erlazionatzen?Arloren bat izango lukete sexu ezberdineko pertsonen jarrera, izaera eta pentsamendua ikasteko?

Mariak dio estatu espainolean gurasoek ez dutela eskola publikoetan sexu ezberdindutako hezkuntza aukerarik, bertan hezkidetza soilik erabiltzen delako. Gure ustez, sexu ezberdindutako heziketa eskatzen duten guraso gutxi daudenez, sexu ezberdindutako heziketa eskaintzen duten eskola gutxi dago ere, hau da, nolabaiteko proportzioa mantentzen dela. Eskola hauek aukera berdintasunaren printzipioaren aurka daudela uste dugu, izan ere neska zein mutilei hezkuntza eredu honetan ematen zaien tratua ezberdina da.

Sexu ezberdindutako heziketak errendimendu akademikoan lortzen dituen emaitzak ukaezinak dira, baina kaltegarria da pertsonen garapenean. Hezkidetzak, aldiz, ezberdintasunekin elkar bizitzera irakasten digu, beste errealitateak ezagutzera bultzatzen gaitu, besteen lekuan jartzera, solidarioagoak eta toleranteagoak izatera.

Bukatzeko aipatu garrantzitsuena, pertsona bezala garatzea litzateke, norberak bere burua eta besteen ikuspuntuak ezagutzeak. Adibidez Euskal  Herrian ikus dezakegu nola jendeak hezkidetza nahiago duen sexu ezberdindutako hezkuntza baino, izan ere, azken hau erabiltzen duten 8 zentru daude soilik. Hezkuntza on bat nahi dute errendimendu akademiko soil bat baino.

2. EKARPENA: Hezkidetza eta Eskola Mistoa?

Jarrian, hezkidetza eta eskola mistoaren, bi faktore bateratuen, beste ikuspegi bat aurkeztuko dugu. Horretarako, testu-artikulu honetatik abiatuko gara, baina baita web orrialde bat aurkitu dugu oso interesgarria izan daitezkela eta bertan hezkidetza eta emakumearen paperari buruz informazio gehigarria agertzen da. Irakurtzean gure buruaz pentsarazi egin digu eta horregatik iruzkin hau aurkezten dizuegu. Ekarpen hau idazteko ere, Emakunderen web orrian, Bartzeelonako Unibertsitate autonomoan, eta honekin batera bertako ikasle baten artikulu bat usten dizuegu. Ekarpena pixka luzea da, baina irakurtzera animatzen dizuegu interesgarria iruditu diezazuelako.

Hasteko esan behar da hezkidetza ez da puntako gaia eskoletan, nahiz egunero senarrak akabatutako emakume bat agertu telebistan. Kontzientziaz, eskubide berdinak onartzen dizkiete emakumeei eta gizonei. Horregatik, gero eta zailagoa da eguneroko bizitzan dagoen androzentrismoa ikustea,  izaeran barneratua dagoelako.

Bide luzea dago oraindik elkarrekin egiteko gizon eta emakumeen arteko erabateko berdintasuna erdiesteko. Eta oraindik ere ez dago oso argi eskola mistoa eta sexuaren araberako bereizketa egiten den ala ez. Hau da, umeak(neskak eta mutilak) elkarrekin ikasten dute ikastetxeetan, baina gaur egun, oraindik, jokabide sexistak eta topikoak daude gizartea konturatzen ez den arren. Eskola-hezkidetza defendatu eta bultzatu behar da sexu estereotipoak bazter batean utziz eta ikasleen garapen integrala eraikitzen eta aurrera egiten.

"Hezkidetza" terminoa gizon eta emakumeen arteko heziketa adierazteko erabilia da. Ikastetxe mistoak dira eskola-hezkidetzaren eta anitzaren abiapuntua. Hezkidetzaren aldeko apustuak gizon eta emakumeen artean erabateko berdintasuna bilatzea esan nahi du, bizitzaren aurrean gizaki autonomo eta helduak izateko heztea baita helburua. Bizitzaren aurrean dituzten erronkei aurre egiten dakiten gizakiak eta bere garapen pertsonalerako zein besteenerako erabaki egokiak hartzeko ahalmena dute.

Hezkidetzaren ikuspegitik begiratuta, eskolak ezin ditu emakumeek historian zehar erdietsitako lorpenak ahaztu:

“Eskola-hezkidetzaz aritu ahal izango gara hezkuntza sistemak emakumeen historiak curriculumaren edukietan barne hartzen dituenean, agerian uzten dituenean eta euren jakinduriak zilegitasuna duenean geureganatzeko eta transmititzeko.”. (Amparo Tomé, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa)

Adierazi beharra dago irakaskuntzan emakumeek presentzia handiena duten gizarteko sektoreetako bat dela. Horregatik irakasleek erreferentzia izan behar dira berdintasunerako ereduak eskaini behar dutelako.

Baina ikasleei dagokionez, neska-mutilak elkartzea  hezkidetza da?  Esan daiteke ezetz.  Eskola mistoa 60ko hamarkadan sortu zen Hego Euskal Herrian. Neskek eta mutilek bereizita ikasten zuten ordura arte. Eskola mistoa sortzerakoan, ordea, ez zuten planteatu ere egin zer ekar zezakeen neskak eta mutilak espazio fisiko berean elkartzeak, hain justu gizartea sexista zenean, eta gizontasuna emakumetasunaren gainetik zegoenean eguneroko bizitzan. Honela dio Maria Jose Urruzola hezkidetza aholkulariak "La educacion de las niñas desde el feminismo de la diferencia" artikuluan: "Ez zen gizonezko generoaren eta emakumezko generoaren kritikarik egin. Ez zen nesken aldeko diskriminazio politikarik aurreikusi. Ez zen argitu pertsona bezala zer balioetan heziko ziren. Ez zen aztertu irakasgaietan transmititzen zen androzentrismoa; esaterako, historian, filosofian, zientziatan... Eta ez zen kontuan hartu emakumeei egozten zaizkien rolei balio gutxiago ematen zaiela gizartean, gizonen rolei baino".

Eskolak lan munduan integratzeko prestatzen ditu ikasleak, alegia, alor publikorako, gizonezkoen mundua izan dena. Emakumeen generoari lotutako gaitasunak bigarren mailan geratu dira. Ana Agirre Emakundeko prestakuntza arduradunak azaltzen duenez: "eskolak bizitzarako baliagarri diren balio guztiak integratu behar lituzke, bai emakumezko bai gizonezko generoari atxikitakoak. Eta denei eskaini behar zaizkie, neskei eta mutilei. Hori litzateke benetan aukera berdintasunerako heziketa eskaintzea".

Hezkidetza gai nagusia bihurtu zen 90ko hamarkadan eta, berez, lorpen handia zena (ikasgai guztiak genero ikuspegitik birplanteatzea eskatzen baitzuen), baina praktikan inoren ardura ez izatea bihurtu da. Denek onartzen duten kontsigna bat gehiago da hezkidetza, baina praktikan inork heltzen ez diona.              

  

Nor dago erdian, nor bazterrean?

Galdera honi erantzuteko, espazioa aztertu beharko da eta topikoen eszenaratzea agertuko da. Irten jolaslekura. Ia eskola denetan espazio gehien hartzen dutenak futbol zelaia eta baloiarekin aritzeko jolasak dira. Espazio hori mutilek betetzen dute. Kontua ez da zabalera soilik: futbolak garrantzi handia du gure gizartean, eta aktibitate hori mutilek egin ohi dute. Neskek, berriz, espazio gutxiago hartu ohi dute, eta askotan espazio horiek ez dute identitaterik: muga zehatzik gabeko eta izenik gabeko lekuetan jolasten dute (bazterretan , eskaileratan, korridoretan...). Euren jolasak ere ez dira jolas bezala ikusten: neskak hor "daude", edo "euren gauzetan ari dira", baina ez zaie identitate bat ematen, badirudi ez direla ezertan ari. Beraz,  Jolas horien garrantzia eta botere sinbolikoa ere ezberdina da.

Espazioan islatzen da nola dauden sozializatuak gizonak eta nola emakumeak: topikoa dirudi, baina emakumea espazio pribatu eta itxietan, eta gizona espazio publiko-garrantzitsuetan. Neskak sozializatutak daude ez esploratzera, leku ezagunetan gelditzera, "kontuz, ez irten horra" esaten zaie; mutiletan, berriz, normala da espazio zabalean korrika ikustea, mugitzen.

Guzti honekin hausnartu nahi izan dugu nola oraindik hezkidetza ez dagoen guztiz integratuta gure gizartean eta eskoletan, topikoak esangura izaten jarraitzen dutela eta gure buruaz momentu txiki batez gelditu eta pentsatu beharko genukeela. 

Hurrengo bideo hau gehitzen dut eskolan jolastoki nola banatzen den ikusteko.

3. EKARPENA: heziketa bereiztua izanda hobeagoa da ala ez?

Ikastetxeetako emaitzak ikusten baditugu, heziketa bananduari alde egiteko arrazoi ugari daude. Hain indartsuak dira, non batzuek uste dute heziketa banandua derigorreskoa izan behar dela.

Argumentu sofistikatuak nahi izan ezgero, Mael-en artikulu honetan, oso ongi bereisten dira argumentu hauek, eremu honetan egindako ikerketetan. Mel-ek esaten duen bezala, arrazoi ugari daude ikastetxe mistoak kentzeko eta generoka bananduak aurrera egiteko, arrazoi horietako batzuk hauek dira:

            · Errendimendu eskolarra mutilengan eta neskengan hobetzen du.

            · Sexu bakarreko eskolarizazioak, oso positivoa da autoestimarentzat.

            · Sexu bakarreko eskolarizazioak, nesken goi mailako ikasketetan eragina dauka. Hau da neska hauek nahi duten karrerak hartzen dituzte generoan ez identifikatuz.

            ·Eskolarizazio mixtoak, sexuen desberdintasunean eragina dauka.

Maelek esaten duen bezala, argumentu hauek esateko, ikerketa batzuk egon dira, eta bi eskola modeluentzako, argumentu onak zein txarrak egon dira. Honek esaten duen bezala, heziketa banaduaren alde dauden gurasoak, beraien semeak bertara eramaten dituzte, guraso batzuk konkretuki hau egitera motibatzen direlako, eta beraien ustetan, leku hauetan edukazio maila obeagoa delako uzte dutelako eta bertako jendea ekonomikoki hobeto dagoelako uste baidute.

Guzti honek zera aztertzen du, azken finean gurasoek normalean beraien semeak ikastetxe batera eramateko arrazoia, beraien ideología dela, hau da, guraso batzuk beste batzuk baino konserbadoreagoak dira eta hauen ustetan heziketa bereizian, beraien semeak gehiago motibatzen dirala, gehiago ikasiko dute, .... uste dute eta ikastetxe mixto batean uste dute ez dutela haimbeste ikasiko, gehiago entretenituko dirala ...uste dute eta beraz beraien emaitzak ez direla hain onak izango.

Hau da ikusten den arazoa: Espainiako hezkuntzaren metodologia orain dela urte askotakoa da, hau da, antzinako hezkuntzan zegoen metodologi berdina erabiltzen da.

Kasu desberdin bat ikusiz eta estatistiketara bueltatuz, esan dezakegu Estatu Batuetako hezkuntza publikoan ikastetxe bereiztu ugari daudela eta, erreforma egin zutenetik, ikastetxe publiko askok era honetako hezkuntza aukeratu dutela. 

Argi geratu behar da irakasleriaren garrantzia gaur egun oso handia dela. Irakasleek ez dute bere ikasgaia azaldu behar soilik, ikasleen autokontzeptua, autoestimua eta motibazioa ere landu behar dutela iruditzen zaigu, sexua, adina eta haien izaera kontuan izanik, hezkuntza bereiztua edo bereiztua izan